De Bugis - in het Nederlands ook wel Boeginezen - zijn de grootste bevolkingsgroep op het Indonesische eiland Sulawesi, en hun cultuur beschouwt gender op een compleet andere manier dan westerse en ook andere Indonesische culturen. In tegenstelling tot de “standaard” twee genders kennen zij er vijf. Dit onderdeel van de tentoonstelling duikt dieper in de genderbeleving onder de Bugis, mede om als contrast te dienen tegen de relatief rigide indeling van de koloniale samenleving en de huidige islamitische cultuur in Indonesië.

 

Naast de oroané en makkunrai - cisgender mannen en vrouwen - kennen de Bugis nog drie andere genders: calabai, calalai en bissu. De eerste twee zijn respectievelijk mannen die als vrouwen leven en vrouwen die als mannen leven; de bissu zijn wat dat betreft moeilijker te categoriseren. Ze zijn man noch vrouw, hullen zich in kleding die alleen aan de bissu voorbehouden is en vervullen een priesterrol in de maatschappij van de Bugis.

 

Onder het koloniale bewind werden de bissu min of meer met rust gelaten, maar na de Indonesische onafhankelijkheid werd er door het nieuwe islamitische bewind met harde hand geprobeerd een einde te maken aan deze “abnormale” tradities. Tegenwoordig is de culturele acceptatie weer groter, maar het aantal bissu is nog steeds slechts een fractie van wat het in de koloniale tijd en daarvoor was.

 

Door middel van de onderstaande foto’s proberen wij een illustratie te geven van hoe gender ervaren wordt in de Bugis-cultuur.